Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie funkcjonują dwa duże, zwarte kompleksy leśne, charakterystyczne dla polskiej części Karpat Wschodnich, tworzące Leśne Kompleksy Promocyjne: „Lasy Bieszczadzkie” i „Lasy Birczańskie”. Są one najlepszym, reprezentującym zmienność warunków siedliskowych i drzewostanów obszarem do prowadzenia badań naukowych, zajęć z edukacji przyrodniczej i tworzenia szlaków turystycznych.

LKP „Lasy Bieszczadzkie”, zajmujący prawie 70 tys. ha leży na terenie Nadleśnictw: Baligród, Cisna, Lutowiska i Stuposiany. Znajduje się w całości w zasięgu siedlisk górskich dorzecza Wisły i zlewni Sanu, gdzie w piętrze pogórza i regla dolnego przeważa żyzna buczyna karpacka i kwaśna buczyna górska. Jest to teren niezwykle bogaty przyrodniczo – istnieje tu dwa parki krajobrazowe, dziewięć rezerwatów przyrody oraz szereg innych form ochrony przyrody. W trudnym dla wszystkich, także dla leśników 2020 roku, funkcjonowanie bieszczadzkiego LKP było ograniczone z uwagi na odgórne obostrzenia i niepewną sytuację finansową. Niektóre przedsięwzięcia zostały odwołane, a inne odroczone.

Leśnicy z Nadleśnictwa Baligród współdziałali w tym roku z Gminą Solina. Otwarty został „Szlak rowerowy pod Korbanią”. Zmieniony został też przebieg trasy i uzupełnione oznaczenia na gminnym szlaku Myczków-Wola Matiaszowa. Działania w całości były finansowane przez samorząd. Ustawione zostały też trzy ławeczki: w Jawornem, Studennem i w Łopience. Natomiast z uruchomieniem pilotażowego projektu wytyczenia, udostępniania i koordynacji szkoleń surwiwalowych i bushcraftu, musimy poczekać na wyniki przeprowadzanych ankiet konsultacyjnych.

Nadleśnictwo Stuposiany, administrujące cieszącymi się dużą popularnością obiektami: zagrodą żubrów oraz Centrum Promocji Leśnictwa w Mucznem, w tym roku powitało milionowego turystę, odwiedzającego bieszczadzkie żubry. Stosując się do panujących ograniczeń, leśnicy oprowadzali także zwiedzających po Pawilonie Wystawienniczym CPL. Podjęto też inicjatywę budowy wieży widokowej na Jeleniowatym, nieopodal CPL. Tymczasowe dojście do tego obiektu, czynne od 18 listopada, prowadzi od strony Brenzbergu. Docelowy szlak ze ścieżką edukacyjną i tablicami informacyjnymi ma funkcjonować od najbliższej wiosny.

W części LKP „Lasy Bieszczadzkie”, zarządzanej przez Nadleśnictwo Lutowiska, pomimo niesprzyjającej koniunktury, zainicjowano kilka projektów. Współdziałając ze Stowarzyszeniem Aktywnych Poszukiwaczy Historii „Karpaty” ukończono prace nad odsłonięciem fundamentów byłej strażnicy niemieckiej z okresu II wojny światowej w miejscowości Studenne. Teren został odkrzaczony, a fundamenty zabezpieczone i przygotowane do udostępnienia dla turystów. W sąsiedztwie stanęła również tablica informacyjna na temat tego obiektu. Innym przedsięwzięciem był remont parkingu wraz z drogą dojazdową i zjazdem indywidualnym z drogi wojewódzkiej nr 894 na punkcie widokowym Polana Ostre. Działanie było realizowane przez Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie w ramach programu pn. „Poprawa funkcjonalności dróg wojewódzkich Województwa Podkarpackiego na terenie powiatu bieszczadzkiego i leskiego wraz z poprawą udostępnienia wizualnego Bieszczadów”. Poza naprawą nawierzchni miejsca postojowego ma tu powstać platforma widokowa z której będzie można obserwować panoramę Bieszczadów Wysokich. Udostępnione też będzie miejsce ogniskowe, toalety, ławki i parking przystosowany dla autokarów. W dalszym etapie prac planowane jest odkrzaczenie i odsłonięcie punktu widokowego. Tymczasem Nadleśnictwo odsłoniło już szczytową część Kamienia-Dwernika, przez usunięcie podrostów, co pozwala na oglądanie całego pasma polskich połonin. W tym roku nie zabrakło też inicjatywy rocznicowej: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Rzeszowa z okazji 50-lecia Stowarzyszenia postawiło ławkę pamiątkową na przecięciu ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych „Kamień Dwernik” i „Przez Bieszczadzki Las”. Zadbano też o szlaki turystyczne: Stowarzyszenie „USTYAN” w ramach realizacji projektu pn. „…Pilnujcie mi tych szlaków…” - podniesienie atrakcyjności Szlaku Papieskiego, dofinansowanego przez Urząd Marszałkowski przygotowuje i oznacza Szlak Papieski na odcinku pokrywającym się z niebieskim szlakiem PTTK na trasie Przysiółek Wydrne – Teleśnica Oszwarowa. Nadleśnictwo Lutowiska rozpoczęło także prace nad przygotowaniem dwóch stanowisk przystosowanych dla kamperów w Smolniku.

Z kolei na Pogórzu Przemyskim funkcjonuje LKP „Lasy Birczańskie”, zajmujący obszar niemal 30 tys. ha na granicy Karpat Wschodnich i Zachodnich, niemal w całości pokryty lasami piętra pogórza i regla dolnego, na bardzo żyznych siedliskach, gdzie bogactwo gatunkowe roślin i zwierząt współistnieje z licznymi zabytkami historyczno-kulturowymi. W tym roku również zostały tu podjęte rozmaite działania, w większości mające charakter edukacyjny. Jak co roku zorganizowano tu konkurs fotograficzny „Leśne inspiracje”. Leśnicy wzięli też udział w turnieju charytatywnym „Razem możemy więcej”, w trakcie którego zbierano pieniądze na pomoc niepełnosprawnym dzieciom z Gminy Bircza. Nadleśnictwo wystawiło drużynę grającą w turnieju i przygotowało stoisko promujące tutejszy LKP. W marcu 2020 w sali edukacyjnej LKP gościł Piotr Zadworny, sokolnik z firmy Drapole.pl. Przybliżał on tematykę ptaków drapieżnych, szczególnie sów, zamieszkujących birczańskie lasy. Prelekcja skierowana była do młodzieży szkolnej z gminy Bircza i pracowników Nadleśnictwa Bircza, a organizacja spotkania wymagała zachowania wymogów bezpieczeństwa w warunkach epidemiologicznych. Na podobnych zasadach we wrześniu 2020 r. odbyło się spotkanie o charakterze szkoleniowym z udziałem pracowników Nadleśnictwa Lutowiska, zrzeszonych w Kole SITLiD. W trakcie zajęć omówiono prowadzoną gospodarkę leśną na terenie Nadleśnictwa Bircza, najważniejsze aspekty pracy, wyzwania oraz problematykę wykonywanych zadań. Szkolenie składało się z części teoretycznej przeprowadzonej w Ośrodku Edukacji Leśnej oraz z części praktycznej w terenie. Organizowane były także zajęcia terenowe dla studentów studiów podyplomowych z Hodowli Lasu, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Tradycyjnie Nadleśnictwo uczestniczyło też w akcji #SadziMY, w trakcie której rozdano 3000 sadzonek drzew leśnych. Rozstrzygnięto też przetarg na remont ścieżki przyrodniczo- dydaktycznej „Krępak”, gdzie zakończenie prac remontowych jest zaplanowane na grudzień 2020r.

W Leśnych Kompleksach Promocyjnych nie było w tym roku możliwe zrealizowanie wielu spotkań, szkoleń, ani zakrojone na większą skalę doskonalenie infrastruktury, służącej odwiedzającym tutejsze lasy. W nadziei, że odroczone projekty zostaną urzeczywistnione już niedługo, leśnicy dokładają starań, aby stosując się do obostrzeń,  udostępniać cenny leśny obszar naukowcom i turystom. O calowości tych działań świadczy duży w tym roku wzrost odwiedzających podkarpackie lasy.

Tekst:           Katarzyna Miłek, RDLP w Krośnie

Zdjęcia:        Kaja Hrabal, Nadleśnictwo Stuposiany

                    Marta Ziemniewicz, Nadleśnictwo Lutowiska

                    Piotr Nieckarz, Nadleśnictwo Bircza