I tak  w styczniu zobaczymy jodłę „Galicję” z Nadleśnictwa Baligród. To majestatyczne drzewo o obwodzie pnia 435 cm i wysokości 30 m jest żywym świadkiem walk o Manyłową podczas I wojny światowej. W lutym niezwykłą wartość przyrodniczą zaprezentuje lipa „Iwonicka Hydra” z Nadleśnictwa Dukla, która wyróżnia się swoimi dziesięcioma pniami, tworzącymi niezwykły krajobraz. W marcu dębowa aleja w Morgach w Nadleśnictwie Kolbuszowa, podkreśli wartość historyczną drzew, które były niegdyś nieodzownym otoczeniem pałaców i dworków. W kwietniu zobaczymy przykład pomnika przyrody, który wciąż żyje w pamięci lokalnych społeczności dzięki opowieściom i legendom związanym z nim, a będzie to dąb z Horaju w Nadleśnictwie Oleszyce. W maju wspominamy o symbolicznych inicjatywach, takich jak nadawanie drzewom imion zasłużonych leśników, a przykładem będą dęby w Nadleśnictwie Sieniawa, które noszą imiona Ambrożego i Mariana, dawnych leśniczych, dbających niegdyś o te tereny. W czerwcu znów pokażemy historyczną wartość drzew, jakimi są wejmutki  z leśnictwa Malinki, Nadleśnictwa Lesko. Ich obecność jest reliktem dawnego leśnictwa i opowiada historię dawnych właścicieli lasów. Lipiec, sierpień, wrzesień i październik zaprezentują drzewa, takie jak: dąb „Kowal” w Nadleśnictwie Mielec, topola „Anna” w Nadleśnictwie Strzyżów,  jodła „Elżbieta” z Bieszczadów czy dąb „Krystyn” z Nadleśnictwa Tuszyma, które są uhonorowane imionami, upamiętniającymi postacie związane z regionem. W listopadzie i grudniu zobaczymy z kolei drzewa wyjątkowe w swej budowie. Będzie to niezwykle wysoka jodła „Niebolubna” z Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne i najgrubszy w polskich lasach jesion w Wetlinie z Nadleśnictwa Cisna.

Warto wspomnieć, że okazów objętych ochroną w formie pomnika przyrody rośnie w podkarpackich lasach dokładnie 1212, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu choćby z rokiem 2007, kiedy liczba ta wynosiła zaledwie 352. To efekt inicjatyw leśników z poszczególnych nadleśnictw, którzy co jakiś czas występują do rad samorządowych z wnioskami o uznanie drzew o szczególnej charakterystyce, za pomniki przyrody. Trzeba też zaznaczyć, że w naszych lasach rośnie kilkadziesiąt tysięcy drzew spełniających kryteria wymiarowe dla pomnika, jednak nie tylko okazałe rozmiary decydują o wzięciu ich pod ochronę. Pomnik bowiem winien wyróżniać się także szczególnymi wartościami, których przykłady zaprezentowaliśmy we wspomnianym  kalendarzu.

Tekst: Magdalena Misiorowska